İSTANBUL - 'Modesty is for losers' diye bir söz vardır. Türkçe'ye en etkili &kuot;Alçakgönüllülük ezikler içindir&kuot; gibi çevirebiliriz. Türkiye'de Türkçe rap yapan isimler genelde bu sözü benimsiyor maalesef. Hip hop kültürünün Türkiye'de tam oturmamış olmasından, yeni nesil rap'çiler, rap'i yanlış algılıyor ve rap'in içinden neredeyse sadece bu 'kibirli' tavrı cımbızlıyor. Bu yüzden kendi içlerinde birbirlerini kemiriyorlar ve dışardan itici olabiliyorlar bazen. Çünkü alçakgönüllü değiller... Kimisi zaten istese de olamıyor; karşısındaki alçakgönüllü değil diye kibirli. Kimisiyse iki parça kaydettiği için kendini Snoop Dogg sanıyor. Rap, bu müziği yapana neredeyse sınırsız özgürlük tanıdığı için, rapçilerin egoları da bir o kadar yüksek. Rap'i yıllardır yapan insanların bir kısmı egolarını kontrol altına alabiliyor ama asıl sorun, bu işe yeni başlayanların ve hatta dinleyicilerin 'büyük'lerine olan 'ilginç', saygısız tavırları...
Girin Youtube'taki video yorumlarına bakın; rock'çılar birbirlerine küfür etmiyor ama rap'çiler cinnet geçiriyor sanal âlemde. Yani Şebnem Ferah'ı sevenler, Aylin Aslım'a küfür yağdırmıyor da Ayben'i dinleyenler, diğer kız MC'lere demediğini bırakmıyor. Ya da ilk kez şarkı yapacak birisi hemen Türkçe rap'te emeği geçmiş, tanınmış isimlere 'diss' (birine sözlü sataşma) atıyor. Türkçe rap camiasında büyük bir fanatizm durumu var. Türkçe rap'in en tanınmış kız sesi Ayben de en çok bundan rahatsız. &kuot;Türkiye'deki rap camiasında seni en çok sinir eden şey ne?&kuot; diye soruyorum. &kuot;Hiç emek vermeyen insanların emek veren insanlara karşı olan tavırları beni çok rahatsız ediyor. 10 yılı, beş yılı doldurup isim yapacaksın, sonra konuşma hakkı kazanacaksın. Doğru dürüst emek vermeden üstatları; Ceza'yı, Fuat'ı, kimseyi karalayamazsın. Eleştiri diye mantık yok herkes karalamaya gidiyor&kuot; şeklinde yanıtlıyor.
Yeni isimler için iş zor
Türkiye'de rap, gerçekten belli isimler sayesinde ciddi bir yere geldi. Bundan beş altı sene önce 10-15 kişiye konser veren isimler artık, büyük festivallerde yer alıyor, büyük firmaların reklamlarında oynuyor, ünlü isimlerle düetler yapıyorlar. Ama bunu yine sadece belli MC'ler yapabiliyor. Yeni bir ismin çıkması, yükselmesi zor. Az önce bahsettiğimiz 'kendini bilmezlik' hip hop kültürünü kendi içinde de baltalıyor aslında.
Türkçe rap denilince akla gelen bir kaç isimden biri Ayben. Bilmeyen kalmadı ama söyleyelim; Ayben, Ceza'nın kardeşi. Şu ana kadar Nil Karaibrahimgil, Aylin Aslım, Ceza, Fuat, Mercan Dede gibi isimlerle düetler yapan Ayben, ilk albümünü hazırlıyor. 2008'in ilk aylarında Doublemoon etiketiyle piyasaya çıkması beklenen albümle ilgili görüşmek üzere Ayben'i stüdyoda ziyaret edelim dedik. Beyoğlu Tünel'deki stüdyonun zilini çaldık. Kapıyı Fairuz Derin Bulut'un gitaristi Demir Kerem Atay açtı. İçeride hummalı bir çalışma var. &kuot;Fairuz kayıt yapıyor, istersen içeri geçelim&kuot; diyor Ayben. &kuot;Fairuz da mı albüm yapıyor?&kuot; diye soruyoruz; &kuot;Yok&kuot; diyor Ayben: &kuot;Benim albümüm için altyapı hazırlıyorlar.&kuot; &kuot;Başka kimler var senin albümde?&kuot; diye başlıyoruz sohbete. İsimleri şu anda açıklamak istemiyor. (Ama bizim kulağımıza fısıldadı. Ayben'in ilk albümünü bekleyen dinleyicilere söyleyelim; cidden iyi isimlerle, iyi bir albüm geliyor.)
Ayben, solo albümü olmadığı halde birçok bandrollü albümde yer almış bir rap'çi. Ağabeyi Ceza'nın konserlerinde, sahnede pişen Ayben, albüm öncesi hayli deneyim edinmiş. 6 Kasım 2004, Babylon'daki Ceza konserini hatırlıyorum. Ayben sahneye çıktığında çok heyecanlıydı. Ama bundan bir ay önce yine Babylon'da, Mercan Dede&Ceza konserinde (yani neredeyse üç yıl sonra) Ayben, o süre zarfında neler öğrendiğini gösterdi izleyiciye.
'Her işte bir emek var'
Sözlerinde 'her şey'den bahsediyor Ayben. Etrafınızda gördüğünüz her şeyi, Ayben'in liriklerinde de görebilirsiniz. Gereksiz edebiyat yapmadan çarpıcı sözler çıkarabiliyor. Ayben de 'diss' yapmayı seven bir MC. Hatta bu 'diss'leşme olaylarından dolayı, ismini zikrettikçe yoktan ünlü yaptığı isimler bile var rap camiasında.
Ayben'e &kuot;Rap dinleyemeyenler, bu tarza alışık olmadıkları için; 'tekerleme', 'laf kalabalığı' gibi görebiliyorlar. Bu seni rahatsız ediyor mu?&kuot; diye soruyorum. &kuot;Evet. Bu da mantıksız&kuot; diyor: &kuot;Dinlemeden bu yorumu yapıyorlar. Müzik camiasından isimler de açıklamalarda bulunuyor. Asıl bu çok üzücü. Kulak vermelerini öneriyorum. Bir tarzda müzik yapan birisi, diğer bir tarzı aşağılayamaz. Her işte bir emek var&kuot; diyor.
Rap ile pop birbirine tezat iki tür olduğu için, MC'ler arasında asla bir popçuyla düet yapmam diyen isimler de var. Ama Ayben, Nil Karaibrahimgil'le yaptığı düet sayesinde rap'i ve ismini hiç dinlemeyen insanlara taşıdı. Söyleşimizde de Tarkan'la düet yapmak istediğini bile söyledi Ayben. &kuot;Benim için doğruysa bitmiştir&kuot; diyor bu konuda da. Ayben'in en büyük hayaliyse 1 milyon kişiye konser vermek, mesela bir stadyum konseri.